Το λιγότερο διάσημο αδελφάκι του Mini – προϊόν της ιδιοφυΐας Ισιγόνη/Pininfarina
Ας παίξουμε “Κόντρα Πλακέ” ή, για πιο πρόσφατα, “Άκου τι Είπαν”. Ρωτήσαμε 100 ανθρώπους και ψάχνουμε τις πέντε δημοφιλέστερες απαντήσεις στην ερώτηση: “Ονόμασε το εμπορικότερο βρετανικό mainstream αυτοκίνητο”.
Στο νούμερο ένα, έρχεται το θρυλικό πλέον Mini. Αν πάμε με βάση τις γνώσεις του κοινού, στο νούμερο δύο μπορεί να έρθει το MG B, δικαιολογημένα. Νούμερο τρία, ας δώσουμε ένα Land Rover (αυτό που σήμερα ξέρουμε ως “Defender”), στο νούμερο τέσσερα μπορούμε να βάλουμε τη Jaguar XJ, γνωστή και μη εξαιρετέα και στο νούμερο πέντε, χάριν συντομίας, ας βάλουμε το Rover 200 της δεκαετίας του ’90 που στην Ελλάδα ήταν αρκετά επιτυχημένο.
Το νούμερο ένα, περνάει. Το Mini, είτε μιλάμε για την αρχική του βερζιόν από το 1959 ως το 2000, είτε συμπεριλάβουμε και τη νέα έκδοση από το 2000 μέχρι σήμερα υπό τη σκέπη της BMW, έχει πουλήσει (με στατιστικά ως το 2012 περισσότερα από 7.180.000 οχήματα και είναι, προφανώς, το πιο επιτυχημένο βρετανικό αυτοκίνητο όλων των εποχών.
Στο MG B τα πράγματα χαλάνε γιατί, ενώ είναι δημοφιλές, ήταν προφανώς ένα niche (βλέπε σπέσιαλ και άρα περιορισμένης παραγωγής) μοντέλο, με συνολικές πωλήσεις πέριξ των 390.000 μονάδων. Άρα “πριονάκι”.
Στο Land Rover τα πράγματα βελτιώνονται, με συνολικές πωλήσεις άνω των 1.5 εκατομμυρίων μονάδων (λογικό για 67 χρόνια παραγωγής που συμπληρώνονται φέτος), η Jaguar XJ είναι εκτός συναγωνισμού γιατί όπως είπαμε ψάχνουμε για mainstream μοντέλα, το Rover 200 έφτασε στη δεύτερη γενιά του κατά τι λιγότερο του ενός εκατομμυρίου.
Ας είμαστε ειλικρινείς, από τη λίστα λείπει μία αρκετά προφανής συμμετοχή, το Austin Metro (μετέπειτα Rover 100), με συνολική παραγωγή 2.078.000 οχήματα.
Αλλά λείπει και κάτι ακόμα, και υπήρξε αρκετά πιο δημοφιλές από όλα τα παραπάνω (με την εξαίρεση του Mini).
Με περίπου 2.200.000 πωλήσεις, τα τύμπανα παρακαλώ. Μιλάμε για το ADO16, γνωστό στους περισσότερους εξ’ ημών ως Austin/Morris 1100/1300.
Ο Ισιγόνης ξαναχτυπά
Το δεύτερο προϊόν του Σερ Άλεκ Ισιγόνη μετά το μικρούτσικο Mini, το ADO16 (ADO εκ του Amalgamated Drawing Office, που προέκυψε από τη συγχώνευση των Austin και Morris και 16 από τον αριθμό του project) είχε ως στόχο να είναι απλά το μεγαλύτερο σε μέγεθος αδελφάκι του Mini. Μάλιστα, τα πρωτότυπα δοκιμών αντανακλούσαν ακριβώς αυτή τη στόχευση, όντας μεγαλύτερα και τετράθυρα Mini (άσχετα που εν τέλει επελέγη η ανάθεση του σχεδιασμού του αμαξώματος στον Pininfarina).
Σε αντίθεση βέβαια με το μικρότερό του αδελφάκι το οποίο έγινε πιο δημοφιλές αφού πρώτα πέρασαν 10 χρόνια, το ADO16 υπήρξε αρκετά πιο δημοφιλές, ειδικά στα πρώτα χρόνια της ζωής του, αφού διέθετε ένα ακαταμάχητο για την εποχή πακέτο: κίνηση εμπρός, εγκάρσια τοποθετημένος κινητήρας για εξοικονόμηση χρόνου, το κιβώτιο να βρίσκεται μέσα στο κάρτερ και επαναστατική διασυνδεδεμένη ανάρτηση (εμπρός-πίσω) για ελαχιστοποίηση των κατακόρυφων κινήσεων.
Όχι βέβαια ότι επρόκειτο για κάποιου είδους επανάσταση, καθώς το Mini είχε ήδη παρουσιάσει την ιδέα στον κόσμο, αλλά το 1962 η εμφάνιση του – αρχικά – Morris 1100 ήταν μια σημαντικότατη αρχή στην αυτοκίνηση (τουλάχιστον εμπορικά). Και μια εξαιρετική ευκαιρία για τον κατασκευαστή του, την British Motor Corporation (BMC) να “ρεφάρει” μετά από την καταστροφική έναρξη του Mini.
Βλέπετε, αρχικά το μικρό θαύμα του Ισιγόνη δεν έτυχε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής, ακριβώς εξαιτίας του επαναστατικού του χαρακτήρα. Στη συνέχεια, η ελεύθερη είσοδος και διέλευση νερού στο εσωτερικό του άρχισε να αφαιρεί από τη μαγεία του, ενώ η Hydrolastic ανάρτησή του με τους λαστιχένιους κώνους έδειχνε σημάδια κόπωσης αρκετά σύντομα.
Συνολικά, η BMC αναγκάσθηκε να επιδιορθώσει περισσότερα από 10.000 Mini και, με δεδομένο ότι ούτως ή άλλως δεν υπήρξε κερδοφόρο μέχρι μετά το 1975, η οικονομική επιβάρυνση ήταν πολύ χειρότερη.
Το 1100/1300 γεννιέται
Ευτυχώς, για την BMC, τα πράγματα με το ADO16 ήταν πολύ πιο ρόδινα. Το μεγαλύτερο μέγεθός του σήμαινε μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους για την εταιρεία, η οποία μπόρεσε επίσης να εκμεταλλευθεί την πληθώρα brand names που διέθετε για να πουλήσει το βασικό σκαρί του ADO16 σε αρκετά πιο τσιμπημένες τιμές.
Η αρχή όπως είπαμε έγινε το 1962 με το Morris 1100 και αμέσως μετά με το MG 1100, τα οποία διέθεταν τον δοκιμασμένο κινητήρα Σειράς Α (χωρητικότητας 1098 κ.εκ., απόδοσης 48 ίππων), μία ελαφρά μεγαλύτερου μεγέθους έκδοση του μοτέρ του Mini, χαριστικά για τους αντιπροσώπους της Morris, με την αντίστοιχη έκδοση Austin (η οποία προβλεπόταν να σημειώσει υψηλότερες πωλήσεις) να κάνει την εμφάνισή της ελάχιστους μήνες αργότερα. Αξίζει να σημειωθεί πως, αν και – θεωρητικά – διαφορετικά οχήματα, στην πραγματικότητα το μόνο που χώριζε τα Austin-Morris ήταν μία ελάχιστα ανασχεδιασμένη γρίλια.
Μάρκες, μάρκες, μάρκες
To 1963, το 1100 έκανε το ντεμπούτο του το Riley Kestrel 1100, μία πιο πολυτελής έκδοση με διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς και ανασχεδιασμένο μπροστά και πίσω μέρος, αλλά και το Vanden Plas Princess 1100, μία επίσης πιο πολυτελής έκδοση με διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς και ανασχεδιασμένο μπροστά και πίσω μέρος. Το 1965 κάνει την εμφάνισή του το Wolseley 1100 και, καλά το μαντέψατε, ήταν μια πιο πολυτελής έκδοση με διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς και τα λοιπά και τα λοιπά και τα λοιπά.
Το 1967, κι ενώ ήδη οι πωλήσεις έχουν φτάσει σε πολύ καλό επίπεδο (με τόσες διαφορετικές εκδόσεις και μάρκες από ένα μοτέρ δεν ήταν να απορεί κανείς), η εταιρεία αποφασίζει να εντάξει στη γκάμα μία έτι μεγαλύτερη σε χωρητικότητα έκδοση, την 1300. Η πραγματικότητα ήταν βέβαια ότι μιλούσαμε για 1275 κ.εκ. (και σωστά ξαναμαντέψατε, το ίδιο μοτέρ το βρήκαμε και στο Mini – Cooper S (που κέρδισε τρεις φορές το Ράλι του Μόντε Κάρλο), αλλά με απόδοση 58 ίππων αντί για 76 του Cooper S.
Το 1968, κι ενώ ήδη η λίστα αναμονής για παραλαβή ενός νέου ADO16 φτάνει περισσότερους από 7 μήνες, η συγχώνευση της BMC με τη Leyland Motors γέννησε το γιο του Φρανκενστάιν, τη British Leyland, η οποία σύντομα ξεκίνησε μια διαδικασία απλοποίησης της υπάρχουσας γκάμας.
Το τέλος του δρόμου είναι κοντά
Αρχής γενομένης από το 1969, οι εκδόσεις Riley καταργήθηκαν, με το brand name να περνά στα κατάστιχα της ιστορίας, η σπορ έκδοση MG αλλά και η πολυτελής Wolseley είδαν τη γκάμα των κινητήρων να συρρικνώνεται – λογικά – με την κατάργηση της έκδοσης 1100. Το επόμενο “θύμα” της γκάμας ήρθε δύο χρόνια αργότερα, με τη λήξη παραγωγής (έπειτα από 801.000 μονάδες) των εκδόσεων Morris (είχε έρθει η ώρα παρουσίασης του Morris Marina), το 1973 ήρθε η ώρα του τέλους για το MG και το Wolseley, και το οριστικό τέλος του ADO16 ήρθε το 1974 όταν οι τελευταίοι των Μοϊκανών Austin 1100/1300 και Vanden Plas Princess είδαν το τέλος της διαδρομής, με την αντικατάστασή τους από το Austin Allegro.
Το Allegro ήταν ό,τι δεν ήταν το 1100/1300: άσχημο, αργό και αποτυχημένο, με λιγότερες από 650000 πωλήσεις σε σχεδόν 10 χρόνια παραγωγής. 1.500.000 λιγότερες σε σχέση με τον προκάτοχό του σε ίδιο χρονικό διάστημα.
Κι όμως, η δημοφιλία του ADO16 δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα αρκετά προσεκτικών κινήσεων από τη μεριά της BMC. Ναι, η πολυτυπία εκδόσεων δεν βοήθησε ιδιαίτερα στην εγκαθίδρυση ενός brand loyalty, ωστόσο το επιτυχημένο στυλ του Pininfarina έπαιξε αρκετά σημαντικό ρόλο στη δημουργία ενός διαχρονικού πακέτου – μαζί βέβαια με την τεχνολογική του υπεροχή.
Ανάρτηση α λα Γαλλικά
Η Hydrolastic υδραυλική ανάρτησή του (που λίαν συντόμως είχε εξαϋλωθεί από το Mini λόγω υψηλού κόστους παραγωγής και μετεξελίχθηκε σε Hydragas για αυτοκίνητα από το Allegro μέχρι το MG F του 1995), διασυνδεδεμένη εμπρός – πίσω (εμπνευσμένη από αυτή του 2CV και έπειτα και της DS) έφερε σημαντικά καλύτερη άνεση και οδική συμπεριφορά σε σχέση με τα “απλά” συστήματα της εποχής, έστω κι αν στα επόμενα χρόνια έγινε γνωστή ως “shirt lifter”, λόγω της τάσης της να βγάζει το πουκάμισο από μέσα από το παντελόνι του οδηγού.
Η πατέντα της εγκάρσιας τοποθέτησης του Ισιγόνη συνεχίστηκε, με μικρότερη επιτυχία στα Austin Allegro, μικρότερη στη Leyland Princess και ακόμα μικρότερη στα Austin-Morris 1800/2200, ωστόσο μέχρι το 1974 είχε πλέον γίνει κοινός τόπος στην αυτοκίνηση μέσα από τα Fiat 128, 127 και Volkswagen Golf.
Και, παρά τις υψηλές του πωλήσεις, το 1100/1300 δεν ήταν ιδιαίτερα αγαπητό απ’ όλους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η γκεστ εμφάνισή του στη βρετανική σειρά Fawlty Towers, με τον αμίμητο John Cleese των Python, στο επεισόδιο “Gourmet Night” στο οποίο, ξεσπώντας από τις αναποδιές της ζωής του (μια εκ των οποίων ήταν και το αναξιόπιστο Austin 1100 Countryman, το οποίο ήταν η στέισον έκδοσή του και όχι εκτός δρόμου όπως στο σημερινό MINI Countryman) αποφασίζει να “δώσει ένα γερό μάθημα” στο αυτοκίνητο του, μαστιγώνοντάς το με ένα κλαδί δέντρου.
Εμείς και πάλι το αγαπάμε.
Εκτύπωση
e-mail
